پورتال جامع طب ایرانی اسلامی طب ایرانی اسلامی، طب سنتی، دکتر محمدرضا نصرتی، موسسه حجامت ارومیه، حجامت در ارومیه، طب سنتی ارومیه، شرکت نمک دریاچه ارومیه، شرکت ایران دارو، فروش زالو طبی، شرکت آپکا آبزی پرور خاص آذربایجان
سرفه یا در اصطلاح طب سنتی سعال، یکی از مشکلات شایع افراد بخصوص در فصول سرد سال است که علل مختلفی دارد که در اینجا بعضی از شایعترین علل آن را بررسی می‌کنیم.
- ترشحات پشت حلق و سینوزیت یا همان نزله یکی از علل اصلی سرفه‌های مزمن می‌باشد. به این صورت که ریزش این اخلاط از پشت حلق به حنجره باعث تحریک آن شده و موجب سرفه و دیگر مشکلات ریوی می‌شود. این نوع سرفه‌ها ممکن است در هنگام خواب شدت یابد زیرا مغز سرد شده و ترشحات حلقی بیشتر می‌شود.حکما بیماری نزله را مادر بیماری‌ها نامیدند. لذا در گرفتن شرح حال از هر بیمار باید به این نکته توجهی خاص مبذول داشت. در این مورد باید در خصوص سابقه ابتلا به سینوزیت، ترشحات پشت حلق، احساس درد در ناحیه گونه‌ها با فشار انگشتان، احساس فشار در سر و پشت چشم‌ها در حالت عادی و به خصوص در هنگام خم شدن به حالت رکوع یا سجده، ایجاد سردرد در اثر برخورد باد به سر و صورت، مشاهده ورم و پف در صورت و سینوس‌ها
- تجمع اخلاط غلیظ بلغمی در ریه یکی دیگر از دلایل شایع تنگی نفس و سرفه‌های مزمن است. این حالت زمانی بوجود می‌آید که در سابقه بیمار ابتلاء به یک دوره سرماخوردگی یا آنفولانزای طولانی مدت و مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک‌ها به چشم می‌خورد. در نتیجه اخلاط لزج بطور کامل از ریه خارج نشده و آنتی بیوتیک‌ها آن را غلیظ تر کرده‌اند. در برخی موارد بیمار گزارش می‌کند با هر سرفه اخلاطی در حال خروج از سینه و حلق است اما بعلت غلظت ناتوان در خروج کامل است. حجم ریه این افراد کم شده تنفس با فشار و زحمت انجام می‌شود و در موارد حاد ممکن است گزارش تجمع آب در نسوج ریه و شنیدن صدای تنفس مانند اینکه هوا از مجاری تنگی عبور می‌کند شنیده شود.
- سرفه و عطسه در اثر حساسیت: در این نوع از سرفه‌ها عوامل تحریک کننده‌ای مانند فصلی خاص، مکانی خاص، شغل، مثلا مشاغلی که با استنشاق گرد و غبار همراه است، حتی بعضاً دیده شده افرادی که به تدریس اشتغال دارند به بوی ماژیک حساسیت داشته و این عامل موجب بروز سرفه‌در آنها می‌شود.
- تشدید تحریکات حلق و حنجره و گرفتگی صدا با علل عصبی: در مواردی علل سرفه‌ها منشاء عصبی داشته و بیمار گزارش می‌کند در هنگام عصبی شدن سرفه‌ها تشدید می‌شود. این علت معمولا در اثر خشکی که در اثر علل عصبی بر حنجره غالب می‌شود اتفاق میافتد.
- ایجاد سرفه در اثر خشکی: این عامل در افرادی که دارای مزاج خشک مفرط هستند ممکن است بیشتر دیده شود و علامت آن تشدید سرفه در اثر مواد خشک کننده مانند ادویه جات، سرکه و انواع مزه‌های ترش، عصبی شدن و عدم ترشحات حلقی و بینی است.
پلان درمانی سرفه در اثر نزله:
پرهیزات
دستورات بهداشتی عمومی در خصوص نزله و سرفه که بطور اکید می‌بایست رعایت شود.
- از نوشیدن هرگونه مواد غذایی و مایعات با دمایی پایین‌تر از دمای محیط اکیداً خودداری شود. مانند آب یخ، بستنی، میوه‌های درون یخچال و …
- از قرار دادن سر و صورت در مجاورت باد (چه سرد و چه گرم) جداً خودداری شود.
- پس از حمام خشک کردن سر و صورت و موها و قرار دادن پوششی روی سر به مدت یک ساعت الزامی‌است. همچنین در فصل سرما به هیچ وجه بعد از حمام از منزل خارج نشوند.
- از قرار دادن سر در ضمن خواب در مجاورت پنجره یا جای سرد خودداری شود.
- ترجیحاً بهتر است در هنگام خواب شبانه پوششی روی سر قرار گیرد و سر را گرم نگه دارند.
- از خوردن شیر و ماست و دوغ و هرگونه ترشی‌جات و مزه‌های ترش پرهیز کنند.
- بخور کلاوین: طبق دستور مصرف هر شب قبل از خواب
- روغن سینوس باستر: پس از استعمال بخور کلاوین و خشک کردن صورت با حوله، یک قطره از روغن داخل سوراخ سمت راست بینی چکانده شود و بیمار مدتی به پهلوی راست بخوابد تا روغن وارد حوضچه‌های سینوسی شود و بالعکس در مورد سوراخ بینی سمت چپ عمل شود. سپس کمی از روغن را بر روی پیشانی و گونه‌ها بمالد.
- اطریفل گشنیزی: از دلایل مهم نزله بخارات معدی است که مصرف یک عدد اطریفل گشنیزی بعد از هر غذا به منع صعود بخارات به مغز و تولید نزله کمک بسیاری می‌کند. بهتر است این دارو بیشتر در افرادی با مزاج گرم تجویز شود.
- حب جاذب: این دارو جاذب اخلاط غلیظ از عمق بدن و سر است و منع صعود ابخره نیز می‌نماید لذا در افرادی با مزاج سرد و مرطوب به جای اطریفل گشنیزی از این دارو استفاده شود. (یک عدد بعد از هر غذا)
- شربت اکسیر: طبق دستور مصرف
توجه: در صورتی که مصرف اقلام فوق موجب ایجاد سردرد جلوی پیشانی در بیمار شد، بیمار دارای مغزی گرم بوده و در تشخیص خطا رخ داده است که می‌توان داروها را اینگونه تصحیح کرد: به جای سینوس باستر از روغن بنفشه، به جای حب جاذب از اطریفل گشنیزی استفاده شده و شربت اکسیر حذف شود.
پلان درمانی سرفه در اثر تجمع اخلاط غلیظ بلغمی در ریه و تجمع آب در ریه
- لیست پرهیزات مزاج بلغمی حتما می‌بایست رعایت شود.
- حب جاذب: (یک عدد بعد از هر غذا)
- شربت اکسیر: طبق دستور مصرف همراه با نصف استکان عرق بابونه میل شود.
- روغن سینوس باستر: از جلو از استخوان‌های ترقوه تا زیر دنده‌ها، در پهلو‌ها از زیر بغل تا انتهای دنده‌ها، از پشت شانه‌ها تا زیر دنده‌ها از پشت همگی با این روغن به خوبی ماساژ داده شود. (در موارد حاد دو بار در روز)
پلان درمانی سرفه و عطسه در اثر حساسیت
- ابتدا باید عامل حساسیت‌زا و چیزی که موجب تحریک دستگاه تنفس می‌شود از بیمار پرس و جو شود و حدالامکان این شرایط حذف گردد.
- شربت اکسیر: طبق دستور مصرف. اگر شربت اکسیر هر بار با نصف استکان عرق برگ چنار مخلوط و مصرف شود تاثیر قوی‌تری خواهد داشت.
- ۱۰ عدد عناب را زخمی نموده داخل یک و نیم لیوان آب جوشانده تا یک لیوان بماند سپس یک قاشق غذاخوری گل پنیرک را به مدت ۱۵ دقیقه بر روی آن دم کرده و سپس صاف نموده قبل از هر وعده غذا میل شود.
